مراحل قانونی انحصار وراثت

 پس از فوت فرد اگر وراث می‌خواهند سهم‌الارث خود را مطالبه و در آن تصرف کنند، در مرحله نخست باید انحصار وراثت کنند. به این معنا که منحصر بودن آنها در ارث بردن از فرد متوفی و و سهم‌الارث هر یک از آنها در دادگاه بررسی و اثبات شود. اشخاص صالح برای ارایه دادخواست :

وراث متوفی و اشخاص ذی‌نفع اعم از هر شخصی که منفعتی در اموال متوفی داشته باشد، می‌تواند از دادگاه تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت کند. چنانچه وراث یا اشخاص ذی‌نفع متعدد باشند، نیازی به درخواست همگی آنها نیست و اقدام یک نفر از این افراد برای امضا و ارایه دادخواست کافی است

دادگاه صالح برای ارائه دادخواست :

هم اکنون با توجه به قانون شورای حل اختلاف این مرجع صالح به رسیدگی و صدور گواهی انحصار وراثت است .

مدارک مورد نیاز :

1. شناسنامه و گواهی فوت متوفی :

پس از فوت متوفی مراتب توسط اداره ثبت احوال ثبت گردیده و شناسنامه فوت شده باطل و گواهی فوت صادر می گردد. ارایه اصل گواهی فوت و کپی برابر اصل شده آن به ضمیمه در خواست الزامی است.

2 . استشهادیه محضری

اسامی کلیه وراث می بایست در فرم مخصوصی که توسط دادگستری در اختیار متقاضیان قرار می گیرد نوشته و توسط 2 نفر از اشخاصی که وراث و متوفی را می شناسند در یکی از دفاتر اسناد رسمی امضاء شده و امضاء ایشان نیز توسط دفاتر اسناد رسمی گواهی شود.

3 . رسید گواهی مالیاتی (مالیات بر ارث)

-  وراث باید پس از فوت متوفی لیست کلیه اموال و داراییهای منقول و غیر منقول متوفی را به اداره دارایی حوزه محل سکونت متوفی ارایه نمایند و رسید آنرا در یافت داشته و بهمراه تقاضای گواهی انحصار وراثت به دادگاه تقدیم نمایند.

-  در مورد وراث روستاییان در صورتی که بهای ترکه بیش از ده میلیون ریال باشد آگهی برای یک بار ودر یک روز در معابر و اماکن عمومی روستای محل اقامت متوفی نصب خواهد شد و نیازی به نشر آگهی در جراید نیست .

4 . کپی برابر اصل شده شناسنامه وراث

متقاضی انحصار وراثت می بایست علاوه بر شناسنامه خود کپی برابر اصل شده شناسنامه سایر وراث را نیز تهیه و به دادگاه تقدیم نماید ارایه اصل شناسنامه ها جهت ملاحظه توسط مدیر دفتر دادگاه الزامیست.

سوالی که گاها اینجا مطرح می باشد این است که گاهی فرد یا افرادی از وراث ، حاضر به ارائه شناسنامه خود نیستند و حال درخواست کننده باید چه اقدامی صورت بدهد . در پاسخ باید گفت که اگر سایر وراث همکاری مناسبی نداشتند می توان به شورا انتقال داد و طی گواهی که از شورا صادر می شود ذی نفع با ارائه آن به سازمان ثبت احوال مدارک لازم هویتی را دریافت خواهد کرد .

5 . دادخواست انحصار وراثت

پس از تهیه مدارک فوق الذکر متقاضی باید داد خواستی به خواسته صدور گواهی انحصار وراثت تنظیم و همراه مدارک یاد شده به دادگاه ارایه نماید.

نکات مهم در گواهی انحصار وراثت :

1- در صورتی که در زمان فوت نطفه ای منعقد شده باشد جنین نیز جز وراث در نظر گرفته و باید در دادخواست مربوطه قید شود

2- در صورتی که برای محجور، قیم مشخص نشده باشد دادستان می تواند به در خواست گواهی انحصار وراث اعتراض نماید .

3- در صورتی که بهای ترکه بیش از 10 میلیون ریال نباشد ضرورتی برای نشر آگهی نیست در این حالت دادگاه با ملاحظه مستند است و مدارک تقدیمی اتخاذ تصمیم می نماید .

4. در صورتیکه متقاضی نام یک یا چند تن از وراث را دردادخواست اعلام ننماید، عمل وی در حکم کلاهبرداری بوده با شکایت ایشان قابل تعقیب و مجازات خواهد بود .